ABD'li uydu görüntüleme şirketinin kararı, onbinlerce kişinin hayatı tehlikeye soktu

ABD yönetimi, Ukrayna’nın ticari uydu görüntülerine erişimini geçici olarak durdurdu. Maxar Teknolojileri, istihbarat paylaşımının askıya alınması nedeniyle Ukrayna’nın GEGD sistemine erişiminin engellendiğini duyurdu. Askeri yetkililer, kararın sahadaki operasyonları doğrudan etkilediğini ve "ihanetle eşdeğer" olduğunu belirtti. Washington, bu hamleyi Kiev’i müzakere masasına oturtmak için bir baskı aracı olarak kullanıyor.

Kamuya açık uydu görüntüleme teknolojisiyle bilinen ABD merkezli uzay ve havacılık şirketi Maxar Teknolojileri, Başkan Donald Trump yönetiminin Kiev ile istihbarat paylaşımını askıya alması nedeniyle Ukrayna'ya ait uydu görüntülerine erişimi engellediğini duyurdu.

Maxar Cuma günü yaptığı açıklamada, ABD hükümeti ve onlarca müttefik ve ortak ülkeyle sözleşmeleri olduğunu belirterek, “Her müşteri bu verileri nasıl kullanacağı ve paylaşacağı konusunda kendi kararını verir” dedi.

Şirket bu sözleşmelerden birinin, ABD tarafından toplanan ticari uydu görüntülerine erişim sağlayan Amerikan hükümet programı GEGD (Küresel Geliştirilmiş Coğrafi Bilgi Dağıtım programı) olduğunu söyledi.

SAHADAKİ ASKERE 'İHANET'

Özellikle gazeteciler, savaş analistleri ve belki de en önemlisi piyade bazında Ukrayna ordusu tarafından kullanılan bu sistemin yokluğu, Ukrayna ordusunun askeri faliyetlerini anında etkiledi.

Bu kararı yorumlayan Ukrayna ordusu personeli, kararın siyasi bir karardan öte olduğunu ve "ihanetle eşdeğer" olduğunun altını çizdi.

OSINT (Open Source Intelligence / Açık Kaynak İstihbarat) için kullanılan uydu görüntüleri sayesinde sahada daha iyi koordinasyon yürütebilen askeri güçlerin önemli bir istihbarat kaybına yol açan bu karar, bir çok askerin ölümüne yol açabileceğinin altı çizildi.

Böyle bir durum, sahadaki insan hakları ihlalleri ve savaştaki son durumu gözlemleyen İnsan Hakları Gözlemevleri ve gazetecileri de etkiliyor. Uydu görüntülerine ulaşımı olmayan kişilerin, savaşı gözlemlemesi son derece zorlaşacak.

'GEÇİCİ OLARAK' ASKIYA ALDI

Maxar, “ABD hükümeti GEGD'deki Ukrayna hesaplarını geçici olarak askıya almaya karar verdi” denilen açıklamada diğer soruları, bu kararı doğrulayan ABD Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Dairesi'ne (NGA) yönlendirdi.

Daire sözcüsü, “Yönetimin Ukrayna'ya destek konusundaki talimatı uyarınca, Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Dairesi (NGA), ABD hükümetinin satın aldığı ticari görüntülere erişim için ana portal olan GEGD (Global Enhanced GEOINT Delivery) sistemine erişimi geçici olarak askıya aldı” dedi.

Maxar'ın bu adımı ilk olarak askeri haber kaynağı Militarnyi tarafından duyuruldu. Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Başkanı John Ratcliffe Çarşamba günü yaptığı açıklamada Washington'un Ukrayna ile istihbarat paylaşımını askıya aldığını söylemişti.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz da Ukrayna ile ilişiklere atıfta bulunarak, “Bu ilişkinin tüm yönlerini duraklatıyor ve yeniden gözden geçiriyoruz” demişti.

UKRAYNA'YI MASAYA OTURTMAK UĞRUNA

Fox News kanalında “Fox & Friends” programında konuşan Waltz, Zelenski’nin Trump’a, olası barış görüşmelerine ABD Başkanı’nın şartlarıyla katılmada ciddi olduğunu göstermesi halinde Ukrayna’nın yakın bir zamanda ABD’den istihbarat alabileceğini söyledi.

Trump yönetimi yetkilileri, askıya almanın Washington ve Kiev arasında yapılan görüşmelere bağlı olarak kısa sürebileceğinin de sinyalini verdi.

ABD'nin istihbarat desteği Ukrayna'nın Rus birliklerinin hareketlerini takip edebilmesi ve hedef seçebilmesi için hayati önem taşıyor.

Bu hafta açıklanan Ukrayna ile istihbarat paylaşımının ve Kiev’e askeri yardımın kesilmesi kararı, Trump yönetiminin müttefikini müzakere masasına oturmaya zorlamak için bu ülkeye baskı yapma niyetini göstermesi olarak yorumlanmıştı. Sözcü