Nazilerin gizemli makinesine 23 milyon lira ödediler

İkinci Dünya Savaşı'nın kaderini değiştiren, Alman ordusunun gizli iletişim ağı Enigma, nadir bir modeliyle yeniden gündemde. Müttefiklerin beynini en uzun süre meşgul eden bu karmaşık şifreleme cihazının, en gelişmiş versiyonu Paris'teki açık artırmada dudak uçuklatan bir fiyata alıcı buldu.

Tarihin en karanlık dönemlerinden birinin en kritik teknolojik cihazlarından biri olan Nazi Almanyası'na ait Enigma M4 şifreleme makinesi, Paris'te düzenlenen prestijli bir açık artırmada rekor bir fiyata satıldı. Çalışır durumda ve son derece nadir olduğu belirtilen makine, 482 bin 600 Euro gibi astronomik bir bedelle kimliği açıklanmayan yeni sahibine geçti.

NEDEN BU KADAR FAZLA PARA ÖDEDİLER?

Savaş boyunca Alman ordusunun kullandığı Enigma makineleri, karmaşık rotor sistemi sayesinde milyonlarca farklı şifre kombinasyonu üretebiliyordu. Müttefik istihbaratının uzun süre çözmekte zorlandığı bu cihaz, Almanların cephede büyük bir bilgi üstünlüğü kurmasını sağlamıştı.

Ancak Paris’te satılan Enigma M4 modeli, cihazın standart versiyonlarından çok daha nadir ve teknik açıdan daha gelişmiş bir versiyon. Bu model, Alman Donanması'nın (Kriegsmarine) Atlantik'teki muharebelerde kilit rol oynayan U-Bot denizaltı filosu için özel olarak sipariş edilmişti.

ŞİFREYİ ÇÖZDÜ, SAVAŞIN SEYRİ DEĞİŞTİ

Enigma'nın aşılmaz sanılan şifresi, İngiliz matematikçi Alan Turing ve Bletchley Park’taki gizli ekibinin dâhiyane çalışmaları sayesinde çözülmüştü. Son derece gizli yürütülen bu programın, Müttefiklerin savaşın gidişatını kendi lehlerine çevirmesine ve tahminlere göre savaşı en az iki yıl kısaltmasına kritik katkı sağladığı, ancak 1990’lı yıllarda kamuoyuna açıklanabilmişti.

Turing’in bu inanılmaz hikayesi, daha sonra İngiliz yazar Robert Harris’in kitabına ve Oscar adayı olan, Benedict Cumberbatch’in başrolünde yer aldığı “The Imitation Game” (Yapay Oyun) filmine de konu olmuştu. Makinenin bu denli yüksek bir fiyata satılması, onun sadece bir cihaz değil, aynı zamanda modern bilgisayar bilimlerinin doğuşuna ilham veren o büyük zekâ mücadelesinin somut bir anıtı olduğunu gösteriyor.

sözcü