Egeli bilim ekibinin yenilikçi projesine TÜBİTAK’tan destek

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday’ın yürütücülüğünü yaptığı “Ay ve Mars Regolit Simülantlarının Ekstremofit Öncül Bitkiler Kullanılarak Tarıma Elverişli Hale Getirilmesi ve Regolit Simülantlarında Yetiştirilen Bitkilerde Stres Yanıtlarıyla İlişkili Sinyal Yolaklarının Araştırılması” başlıklı proje Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)  “1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı” kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday’ı ve ekibini makamında ağırlayarak başarılarından dolayı tebrik etti. Ege Üniversitesinde proje üretme seferberliğinin devam ettiğini vurgulayan Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, “Üniversitemiz bilim insanları ülkemizin hedefleri doğrultusunda projeler hazırlamaya devam ediyorlar. Fen Fakültemiz öğretim üyesi Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday’ın yürütücülüğünü yaptığı ve  multidisipliner araştırma ekibi tarafından hazırlanan proje TÜBİTAK’tan destek almaya hak kazandı. Ekibimizi tebrik ediyor başarılarının devamını diliyorum. Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday hocamız daha önce ‘Ekstrem Halofit olan Schrenkiella parvula’nın Tuz Stresine Verdiği Yanıtların Uzay Ortamında Araştırılması- EXTREMOPHYTE’ projenin yürütücülüğünü yapmış ve bu proje  Türkiye’nin insanlı ilk uzay bilim misyonu kapsamında uzaya giden Alper Gezeravcı’nın gerçekleştirdiği 13 deneyden birine konu olmuştu.  Ege Üniversitesi olarak ülkemizin Milli Uzay Programı ve Türkiye Yüzyılı hedefleri doğrultusunda yenilikçi bir anlayışla bilim üretmeye devam edeceğiz” diye konuştu.

Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday, “Ay ve Mars’ta kurulacak insanlı uzay kolonilerinde ilk hedeflerden biri, bitkisel üretimin gerçekleştirilmesi ile hem su ve oksijen gibi sınırlı kaynakların yenilenebilmesi hem de gıda üretilmesidir. Dünyadan taşınabilecek materyal miktarının fırlatma araçlarının kapasiteleri ile sınırlandırılmış olması ve bu taşımanın ekonomik yükü nedeniyle Ay ve Mars regolitlerinde (Dünya'daki toprak eşleniği) bitki yetiştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Regolitlerde bitki büyümesi için ihtiyaç duyulan bazı besin elementleri bulunmasına karşın, yüksek konsantrasyonlarda ağır metaller ve çeşitli tuzlarda bulunmaktadır. Uzay kolonilerinde sürdürülebilir şekilde bitkisel üretimin gerçekleştirilmesi için Ay ya da Mars regolitlerinin fiziki ve kimyasal özelliklerinin iyileştirilmesi bir diğer deyişle regolitlerin ıslah edilmesi gerekmektedir. Projemiz kapsamında besin elementince fakir olan Ay ve Mars toprak benzeri regolitlerinde ekstrem öncül bitki yetiştirilmesi ve tekrar regolite karıştırılması sonucunda organik maddece zenginleşmiş olan regolitlerde domates bitkisinin verimli bir şekilde yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla ilgili moleküler mekanizmaların aydınlatılması hedeflenmiştir.  Son olarak regolit simülantlarında yetiştirilen domates bitkisinde, bitki besin elementi eksikliği koşullarında sinyal görevi olan mekanizmaların aydınlatılmasını içeren bütüncül bir yaklaşım ile regolitlerde bitki yetiştirme kapasitesinin arttırılması yönünde verilerin literatürde ilk defa olarak elde edilmesi planlanmaktadır” dedi.

Yürütücülüğünü Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday’ın yaptığı projede Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Barış Uzilday, Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim elemanı Araş. Gör. Dr. Tansel Kaygısız Aşçıoğul araştırmacı olarak görev alıyor.